Ρουμανία, Ψήφιση νέου Φορολογικού Νομοσχεδίου

Ετέθη σε ισχύ -και μετά την απόρριψη της προσφυγής των κομμάτων της Αντιπολίτευσης ‘’Save Romania Union – USR’’ και ‘’Forța Dreptei – Force of the Right’’ στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας- ο νέος Νόμος για τα φορολογικά μέτρα και τα μέτρα μείωσης των δαπανών του προϋπολογισμού (σ.σ. έλλειμμα προϋπολογισμού -2,7% ΑΕΠ ή περίπου 8,7 δισ.Ευρώ το 8μηνο Ιαν-Αυγούστου 2023).

Οι βασικότερες αλλαγές που επιφέρει το νομοσχέδιο είναι οι εξής :

1. Φορολόγηση των μικρών επιχειρήσεων (micro – enterprises).

Το όριο φορολόγησης του κύκλου εργασιών για το χαρακτηρισμό μίας επιχείρησης ως μικρής μειώνεται από τα 500.000 στα 60.000 ευρώ. Οι μικρές επιχειρήσεις με έσοδα έως 60.000 ευρώ ετησίως θα φορολογούνται με 1% επί του κύκλου εργασιών (ετήσιος τζίρος), ενώ εάν τα έσοδα υπερβαίνουν το ποσό αυτό (60.000 ευρώ), ο φόρος θα αυξάνεται στο 3% επί του τζίρου.

2. Φορολόγηση μεγάλων επιχειρήσεων (κύκλος εργασιών άνω των 50 εκ. ευρώ ετησίως).

Οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκ. ευρώ θα καταβάλλουν φόρο 1% επί του ετήσιου τζίρου, εφόσον ο φόρος αυτός είναι υψηλότερος από τον αντίστοιχο επί των κερδών με συντελεστή 16%. Από τον συνολικό κύκλο εργασιών όμως, εκτός από τις επενδύσεις, θα αφαιρούνται και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, οι οποίοι επίσης αποτελούν φόρο.

3. Ελάχιστος φόρος και για τις τράπεζες.

Η ανωτέρω διάταξη περί φορολόγησης μεγάλων επιχειρήσεων, θα ισχύει και στις τράπεζες, καθώς και αυτές θα υποχρεούνται να πληρώνουν φόρο 2% επί του κύκλου εργασιών τους (1% ήταν το αντίστοιχο ποσοστό που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο), εάν αυτός (φόρος) είναι υψηλότερος από τον φόρο 16% επί των κερδών.

4. Φοροαπαλλαγή στους τομείς της πληροφορικής, των κατασκευών, της γεωργίας και της βιομηχανίας τροφίμων.

Η φορολογική απαλλαγή στην πληροφορική, τις κατασκευές, τη γεωργία και τη βιομηχανία τροφίμων διατηρείται μόνο για μηνιαία εισοδήματα κάτω των 10.000 λέι (περίπου 2.000 ευρώ). Η απαλλαγή ισχύει για έναν μόνο εργοδότη, ενώ το μέρος του ακαθάριστου μηνιαίου εισοδήματος που υπερβαίνει τα 10.000 λέι δεν επωφελείται από φορολογικές διευκολύνσεις.

5. Οι εργαζόμενοι στις κατασκευές, τη γεωργία και τη βιομηχανία τροφίμων θα πληρώνουν CASS (εισφορά κοινωνικής ασφάλισης υγείας).

Οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους τομείς θα πληρώνουν κανονικά CASS (εισφορά κοινωνικής ασφάλισης υγείας), καθώς η κυβέρνηση καταργεί την εξαίρεση από την πληρωμή.

6. Αύξηση του Φ.Π.Α. για ορισμένες κατηγορίες αγαθών.

Αυξάνεται ο ΦΠΑ για ορισμένα προϊόντα. Πιο συγκεκριμένα, ο Φ.Π.Α. αυξάνεται

-από 5% σε 9% για την προμήθεια κοινωνικής στέγασης, την προμήθεια τροφίμων υψηλής ποιότητας, την προμήθεια και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ, ηλιακών θερμοσιφώνων, αντλιών θερμότητας και άλλων συστημάτων θέρμανσης υψηλής απόδοσης, καθώς και για παραστάσεις, συναυλίες, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις (προσθήκη μετά την αρχική δημοσίευση του νομοσχεδίου).

–Αύξηση από 9% σε 19% του Φ.Π.Α. για την μη αλκοολούχο μπύρα και τροφίμων με προσθήκη ζάχαρης (των οποίων η συνολική περιεκτικότητα σε ζάχαρη είναι τουλάχιστον 10g/100g προϊόντος).

Αντίθετα, διατηρείται ο ΦΠΑ 5% στα βιβλία, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα μουσεία, την παράδοση καυσόξυλων και τη θερμική ενέργεια.

7. Φόρος στα ακριβά κτίρια και αυτοκίνητα

Η κυβέρνηση υποχρεώνει τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν ακίνητα ακριβότερα από 2.500.000 λέι (περίπου 500.000 ευρώ) και αυτοκίνητα ακριβότερα από 375.000 λέι (περίπου 75.000 ευρώ) να πληρώσουν ειδικό φόρο. Στην περίπτωση των ακινήτων, ο φόρος θα υπολογίζεται με την εφαρμογή συντελεστή 0,3% επί της διαφοράς μεταξύ της φορολογητέας αξίας του κτιρίου που κοινοποιείται από το τοπικό φορολογικό όργανο μέσω της φορολογικής απόφασης και του ανώτατου ορίου των 2.500.000 λέι. Στην περίπτωση των πολυτελών αυτοκινήτων, θα προσδιορίζεται με την εφαρμογή συντελεστή 0,3% επί της διαφοράς μεταξύ της αξίας αγοράς και του ανώτατου ορίου των 375.000 λέι.

8. Αυξάνονται οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης

Προτείνεται η αύξηση του επιπέδου των ειδικών φόρων κατανάλωσης για το αλκοόλ και τα αλκοολούχα ποτά, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2024. Ο σημερινός ειδικός φόρος κατανάλωσης στα τσιγάρα είναι 594,97 λέι / 1.000 τσιγάρα. Θα αυξηθεί σε 672,92 λέι / 1.000 τσιγάρα το 2024 (αύξηση 13%). Επίσης προτείνεται η αύξηση του επιπέδου του ειδικού φόρου κατανάλωσης για τα μεταποιημένα προϊόντα καπνού καθώς και για τα υγρά που περιέχουν νικοτίνη και τον καπνό που περιέχεται σε θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2024.  

9. Φορολόγηση αυτοαπασχολούμενων

Για τους αυτοαπασχολούμενους, η κυβέρνηση διατηρεί το ισχύον σύστημα ανώτατων ορίων 6, 12 ή 24 κατώτατων μισθών, αλλά εισάγεται ένα πρόσθετο ανώτατο όριο 60 κατώτατων μισθών.

Επίσης προβλέπεται ότι το εισόδημα του οποίου η πηγή δεν μπορεί να αποδειχθεί θα φορολογείται με συντελεστή 70%.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι τα προς ψήφιση φορολογικά μέτρα θα επιφέρουν θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα σχεδόν 20 δισ. λέι (περίπου 4 δισ. ευρώ) το 2024, ενώ οι δαπάνες του προϋπολογισμού θα μειωθούν κατά περίπου 3,37 δισ. λέι (περίπου 700 εκ. Ευρώ).

 Παράλληλα και σύμφωνα με τον Ρ/ΠΘ κ. Marcel Ciolacu, τα ανωτέρω μέτρα έπρεπε να ληφθούν καθώς ‘’τα διάφορα κίνητρα και προνόμια, τα οποία ανέρχονται σε περίπου 15 δισεκατομμύρια ευρώ, μαζί με την ετήσια φοροδιαφυγή που υπολογίζεται σε περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία και αντιπροσωπεύουν συνολικά το 15% του ΑΕΠ της Ρουμανίας, δεν είναι πλέον βιώσιμα για τη χώρα, ενώ η Ρουμανία βρίσκεται σε μια παράδοξη κατάσταση, με την υψηλότερη φορολόγηση της εργασίας στην Ευρώπη, αλλά μεταξύ των χαμηλότερων φόρων στο κεφάλαιο.

 Σημειώνεται περαιτέρω, ότι αντιδράσεις στο νομοσχέδιο έχουν εκφράσει όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης (πλην των δύο εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού), φορείς της αγοράς και δεξαμενές σκέψεις. Κατωτέρω σταχυολογούνται ορισμένες από τις αντιρρήσεις και ενστάσεις που έχουν προβληθεί.

-Σύμφωνα με το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο/CES, του οποίου η γνώμη αγνοήθηκε από την Κυβέρνηση, τα μέτρα θα βλάψουν την οικονομία, λαμβανομένου υπόψη ότι η υπερφορολόγηση των πολύ μικρών επιχειρήσεων θα επηρεάσει κυρίως όσους συμμορφώνονται με τους φορολογικούς κανόνες, ενώ οι φοροφυγάδες θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστοι, ενώ παράλληλα σημείωσε ότι, σε σύγκριση με τους εταίρους της στην ΕΕ, η Ρουμανία έχει το υψηλότερο επίπεδο φοροδιαφυγής σε ποσοστό άνω του 10% του ΑΕΠ, πρόβλημα που έχει εντοπίσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

-Το Συμβούλιο Ξένων Επενδυτών (Foreign Investors Council – FIC), του οποίου η γνώμη επίσης αγνοήθηκε από την Κυβέρνηση, εστιάζει στο γεγονός ότι η δυσανάλογη φορολόγηση των μεγάλων φορολογουμένων απειλεί την ικανότητα ανάκαμψης της οικονομίας, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος κάποιες επιχειρήσεις να μην μπορούν πλέον να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους στην Ρουμανία (που δεν θα προσφέρει ανταγωνιστικό περιβάλλον και ευκαιρίες για κερδοφορία) και να μεταφέρουν το σύνολο ή μέρος αυτής σε άλλες χώρες της Ε.Ε.. Κατά το IFC η πρακτική της φορολόγησης επί του κύκλου εργασιών είναι σχεδόν ανύπαρκτη στις ανεπτυγμένες χώρες. Επίσης, σημείωσε ότι η φορολόγηση του κύκλου εργασιών μπορεί να προκαλέσει στρεβλώσεις του ανταγωνισμού ακόμη και στην εγχώρια αγορά, ευνοώντας τις επιχειρήσεις που είναι ήδη παρούσες σε μια αγορά σε σύγκριση με τις νεοσύστατες επιχειρήσεις.

– Για τον Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Μικρών και Μεσαίων Ιδιωτικών Επιχειρήσεων της Ρουμανίας (CNIPMMR), Florin Jianu, το βασικό ζητούμενο είναι η μεταρρύθμιση του κράτους. Όταν ολοκληρωθεί αυτή, θα πρέπει να εξεταστεί και το ζήτημα της φορολογίας των επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων. Οι συχνές αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς και η έλλειψη προβλεψιμότητας “τινάζουν στον αέρα το επιχειρηματικό περιβάλλον”. Για το λόγο αυτό παρατηρείται στην Ρουμανία το εξής παράδοξο : ενώ η φορολόγηση του κεφαλαίου είναι χαμηλή, υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια μεταξύ των επιχειρηματιών, επειδή τα πράγματα αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη. Σύμφωνα με τον κ. Jianu, πρέπει να “…καθιερωθεί ένα φορολογικό σύστημα που θα διαρκέσει 10 χρόνια, 20 χρόνια, 30 χρόνια”.